1 thg 10, 2007

Câu chuyện đầu tuần: Nhà nước có nên tham gia "Thiện nguyện xã hội" ?

DSC00624 [640x480]


Ngày 30/9/2007, lễ truy điệu các nạn nhân sập cầu Cần Thơ đã được tiến hành. Đại diện Chính phủ, nhà thầu cũng có lời xin lỗi chính thức trước gia đình của những người bị nạn và trước nhân dân về sự vụ này.

Theo đánh giá sơ bộ ban đầu, cũng như ý kiến chuyên môn thì việc sập cầu Cần Thơ có nguyên nhân chính từ hoạt động thi công.

Và trong suốt thời gian xảy ra vụ sập cầu cho đến nay, các hoạt động cứu trợ, quyên góp giúp đỡ các gia đình có nạn nhân diễn ra rất nhiệt tâm.

Trong bài này, người viết xin chưa bàn sâu về trách nhiệm cụ thể trong việc dẫn đến sự sập cầu Cần Thơ, mà chỉ muốn làm rõ, tách bạch phạm vi của các quan hệ sau đây:

- Quan hệ cộng đồng đối với người bị nạn: hay đó là sự thiện nguyện của xã hội
- Quan hệ của Nhà nước đối với công dân: hay đó là trách nhiệm xã hội của cơ quan quản lý nhà nước
- Quan hệ giữa tổ chức thi công xây dựng đối với công nhân: hay đó là trách nhiệm dân sự giữa các chủ thể trong hoạt động thi công, xây dựng công trình.



Thiện nguyện xã hội:

Việc quyên góp, cứu trợ của nhân dân thông qua các tổ chức báo đài, các tổ chức thiện nguyện trong xã hội là một hoạt động mang tính tự phát, tự nguyện, xuất phát từ đạo lý, truyền thống dân tộc. Do đó, không cần có bất kỳ quy định pháp lý nào cấm hoặc phải cho phép thì mới thực hiện. Điều quan trọng là, hoạt động này không nhằm các mục đích vi phạm pháp luật, thì được xem là thiện nguyện xã hội, được hoan nghênh và đón chào. Sự thiện nguyện có thể được tự mội cá nhân thực hiện, hay thông qua các tổ chức có uy tín, thực sự hoạt động vô vi lợi.

Ở nước ngoài, cá nhân, tổ chức có thể đứng ra thành lập các tổ chức, các Quỹ từ thiện trên cơ sở pháp luật cho phép, nhằm đảm bảo tính chính danh. Việc thành lập rất dễ dàng, pháp luật thực thi việc giám sát hữu hiệu thông qua các chế định pháp lý rõ ràng, và để xác định tính thiện nguyện của tổ chức đó, người ta chỉ cần giám sát hoạt động tài chính, mục tiêu hoạt động và kết quả thực hiện (số liệu chính thức).

Tại Việt Nam, hầu hết việc vận động của các tổ chức báo chí, xét về một góc độ nào đó thì vẫn chưa chính danh. Tuy nhiên, một số tổ chức chính danh thì hoạt động không hiệu quả, hoặc người đóng góp không thấy được hiệu quả cụ thể. Việc thành lập các tổ chức từ thiện, các Quỹ, các Hội rất khó khăn đối với một công dân bình thường. Bỏ qua vấn đề này, chúng ta hãy nghĩ tiếp về tính thiện nguyện xã hội. Thiện nguyện xã hội là tự giác, tự nguyện và được thực hiện bỡi các công dân, tổ chức dân sự trong xã hội. Vậy nếu cơ quan quản lý nhà nước đứng ra kêu gọi đóng góp, vận động xã hội đóng góp thì có vấn đề gì chăng? Có đấy, thứ nhất, "anh" không phải là là một tổ chức dân sự, mà "anh" là tổ chức hành chính, thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với xã hội. Thứ hai, cần xem lại Quy chế Tổ chức hoạt động của "anh" có chức năng vận động, thiện nguyện xã hội bên cạnh chức năng quản lý nhà nước hay không? Thế mà, qua vụ sập cầu Cân Thơ vừa qua, chúng ta đã chứng kiến ít nhất là 02 cơ quan quản lý nhà nước tại các địa phương đứng ra vận động quyên góp !?

Trách nhiệm của Nhà nước:

Vậy trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong sự vụ sập cầu Cần Thơ là gì? Có 3 trách nhiệm chính yếu:

- Làm rõ nguyên nhân sập cầu, quy trách nhiệm cụ thể của các chủ thể liên quan, truy cứu trách nhiệm hình sự khi xác định có tội phạm.

- Làm rõ trách nhiệm của chính các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan trong hoạt động quản lý nhà nước liên quan đến công trình cầu Cần Thơ. Để từ đó, có biện pháp xử lý về mặt tổ chức bộ máy, xử lý kỷ luật cán bộ công chức hoặc có thể truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những cán bộ công chức có trách nhiệm, người đứng đầu cơ quan quản lý nhàn nước có liên quan.

- Xem xét, và hỗ trợ về tài chính cho người bị nạn, gia đình người bị nạn từ nguồn ngân sách. Việc hỗ trợ này cũng đảm bảo theo đúng quy định pháp luật hiện hành. Và, cơ quản quản lý nhà nước tuyệt đối không được sử dụng danh nghĩa của mình để tổ chức các chương trình vận động quyên góp từ xã hội.


Trách nhiệm dân sự của các chủ thể liên quan:

Về nguyên tắc, các nhà thầu phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi để xảy ra tai nạn lao động cho người lao động theo quy định của Bộ Luật lao động. Ngoài các quy định của pháp luật Lao động, các bên có thể thỏa thuận các mức bồi thường hợp lý. Trong trường hợp không thống nhất được ý kiến, người bị nạn có thể yêu cầu sự hỗ trợ của cơ quan tư pháp thông qua việc khởi kiện tại Tòa án.

* Không nên sử dụng nguyên tắc "Nhà nước và nhân dân cùng làm" trong việc cứu trợ nạn nhân, gia đình nạn nhân:

Chúng ta tuyệt đối không được đồng nhất "thiện nguyện xã hội" vào "trách nhiệm nhà nước" trong vấn đề cứu trợ, giúp đỡ người bị nạn, gia đình người bị nạn. Bỡi vì, trách nhiệm của nhà nước trước hết vẫn là "do dân, vì dân", dân đã đóng thuế để Nhà nước hoạt động, do đó không lý gì mỗi lần xảy ra thiên tai, nhân họa là lại vận động nhân dân theo lối "nhà nước và nhân dân cùng làm".


Cần tách bạch sự thiện nguyện xã hội ra khỏi trách nhiệm nhà nước, cũng là đảm bảo nhà nườc hoạt động đúng sứ mệnh, vị trí, vai trò của mình trong chế độ xã hội cụ thể.

Nhà nước hỗ trợ công dân trên nguyên tắc của pháp luật, liên quan đến hỗ trợ tài chính thì phải thực hiện từ ngân sách nhà nước. Nhà nước chỉ có thể góp phần thúc đẩy sự phát triển thiện nguyện xã hội bằng cách xây dựng pháp luật trên tinh thần bảo trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức thiện nguyện dân sự ra đời một cách chính danh.


Nhà nước không làm thay chức năng xã hội vốn có của chính xã hội. Và Nhà nước cũng không cần phải "nhọc tâm" thực hiện thiện nguyện xã hội, vì nếu làm như thế thì sai với chức năng, nhiệm vụ, sứ mệnh của Nhà nước mà nhân dân kỳ vọng giao phó.

12 nhận xét:

  1. Trong xã hội việc tự nguyện đóng góp cứu trợ người dân gặp khó khăn trong thiên tai thảm họa là phù hợp đạo lý.Việc người dân thành lập những nhóm hội để quyên góp cứu trợ là một việc làm cần thiết,nhà nước không nên làm thay chức năng này của xã hội mà chỉ nên tạo một hành lang pháp lý cho những hội này dễ dàng thành lập và hoạt động.Chúng ta còn nhiều cái chưa rõ ràng khi còn thấy báo chí đăng tải những tin như: Quà của Chủ tịch nước tặng (chắc chắn không phải lấy tiền túi của CTN ra mà mua). UBND 1 số tỉnh ủng hộ dăm chục, 1 trăm triệu cho nạn nhân sập cầu CT cũng tiền ngân sách (dân đóng thuế)cả!
    Vậy thì nhà nước chỉ nên làm công việc đã được nhân dân giao phó.Chỉ dùng tiền ngân sách vào những nghĩa vụ của nhà nước phải làm khi thảm họa xảy ra.

    Trả lờiXóa
  2. Ở Việt Nam bây giờ cũng lọan quyên góp rồi. Mặc dù lương thấp nhưng tháng nào cũng bị trừ, nhiều thì năm chục, ít thì cũng 10 ngàn.
    Có lão lãnh đạo tỉnh tui, ngày trước làm đề tài tiến sỹ xóa đói giảm nghèo (dân tui nói trệch thành "xóa đéo giảm ngòi") lão phát động cán bộ công chức toàn tỉnh mua vé xổ số. Tháng đầu mua 5 vé (3 ngàn đ/vé)/ người, tháng sau lão tăng thêm 10-20 vé/ người. Hình như số tiền quyên góp chưa đủ, lão lại bắt đóng góp thêm 3 ngày lương (nhưng lại lấy tổng số tiền lương trong tháng/ 22 ngày làm việc).
    Đọc bài ni tui thấy rõ ra nhiều điều. Cảm ơn bác Điếu. Bảo trọng nhé bác

    Trả lờiXóa
  3. Ai cũng mù quáng đi quyên góp mà quên đi trách nhiệm giám sát hiệu quả sử dụng của những đồng tiền quyên góp, cho 10 đồng không biết người bất hạnh nhận được 1 đồng hay không.
    Trong cơ chế độc tài, độc quyền và đàn áp tư tưởng phản biện, người ta đã bị lãng quên trách nhiệm giám sát với cả chính mình.

    Trả lờiXóa
  4. Uy tín giảm sút quá rùi, phải tranh thủ đánh bóng chứ.

    Trả lờiXóa
  5. "Nhà nước cũng không cần phải "nhọc tâm" thực hiện thiện nguyện xã hội.."
    Hic!Trong con mắt nhà nước thì nhìn đâu mà không có phản động, thế lực thù địch.Mặc dù là chẳng có thế lực nào hết ráo nhưng;Ông cứ to mồm cho là có, tiền quyên từ dân đen cứ từ từ chạy vào túi chúng ông...Trái ý chúng ông thì chúng ông sẽ gán cho cái tội chống đảng, vi phạm pháp luật..vv
    Thằng nào không chịu cúi đầu làm thân trâu ngựa thì chúng ông sẽ cho chúng mày mạt kiếp một đời người đấy!
    Chúng mày , cái đám dân đen làm đếch gì được ông nào?

    Trả lờiXóa
  6. Nguyễn Đình Hà - senator or representativelúc 22:28 30 tháng 9, 2007

    các bác ạh ... mấy đồng chí cộng sản thì chỉ sợ chống phá các đồng chí ấy ... vậy nên là các đồng chí ấy thích chi phối mọi mặt xã hội ... cố để khg có 1 lực lượng nào khác có thể chen chân vào và làm dân chủ hóa, đa dạng hóa nền chính trị xã hội ở VN ... các đồng chí ấy chỉ biết đến chủ nghĩa "duy nhất CNXH là tốt đẹp nhất" chứ khg cần biết đến "chủ nghĩa duy lý ... dân chủ chân chính ... tam quyền phân lập ... những điều thực tế nhất và hợp với lòng dân sẽ tồn tại"

    Trả lờiXóa
  7. Lúc nãy xem VTV1 thì ông bộ trưởng VTGT Hồ Nghĩa Dũng cho biết mỗi gia đình có người tử nạn được cứu trợ 5 triệu, những người bị thương được 3 triệu, những người khác (?) 1-2 triệu. Theo tôi đưọc biết có hơn 80 người bị thương (cứ cho là 90 đi), hơn 50 người chết (cứ cho là 50 đi). Và cứ cho những người bị thương và "những người" khác đều được giúp 3 triệu đi. Vậy thì 50x5triệu = 250 triệu và 90x3triệu = 270triệu, tổng cộng 520 triệu. Tôi được biết thì số tiền quyên góp đã trên 2 tỷ từ vài hôm trước. Như vậy phần còn lại 2tỷ-520triêu= 1tỷ 480 triệu bây giờ đang ở đâu và họ đình dùng để làm gì?

    Trả lờiXóa
  8. Thư gửi bác bộ trưởng GT-VT
    Kính thưa bác bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng
    Sáng nay cháu đọc báo, thấy bác khóc than nức nở thương d(th)ân khi đọc điếu văn trong buổi lễ truy điệu nạn nhân quả sập cầu Cần Thơ, nói thật là cháu thương bác lắm, thương lắm cơ.
    Càng thương bác bi nhiêu cháu càng giận các kiểu báo chí, từ báo mậu dịch quốc doanh tới báo (của) nhân dân mà giới giang hồ gọi là bờ lốc, bấy nhiu. Cháu giận chúng nó lắm, vì chúng nó cứ đòi bác từ chức. Đã là con người ai không mắc sai lầm, bác nhỉ! Ngay như Đảng ta sáng suốt đỉnh cao trí tuệ loài người như thế mà cũng mắc sai lầm đấy thôi! Cải cách ruộng đất này, nhân văn giai phẩm này, cải tạo tư bổn công thương này..., sai lầm thì sửa sai, sai đâu sửa đó, sai đó sửa đâu, bác nhỉ! Có gì đâu mà cứ làm loạn hết cả lên thế, bác nhỉ! Đấy là chưa thèm nói, mỗi lần Đảng sửa sai là mỗi lần thành tựu, bác nhỉ! Nhìn quả sửa sai năm 1986 mà Đảng gọi khác đi là “đổi mới” ý, bác nhỉ! Chả thành tựu rực rỡ là gì? Mà mấy quả sai lầm của Đảng làm chết hàng vạn người ý chứ, năm chục mạng đã là cái đinh, bác nhỉ! Ấy thế nhưng có báo nào bảo Đảng từ chức đâu. Cái bọn nhà báo rõ nà thối mồm, bác nhỉ.
    Bác có bít làm sao mà cái bọn báo chí nó thối mồm hông? Vì nó không chịu học lịch sử đấy bác ạ! Nó không nhớ chuyện thằng giặc Phạm Nhan có câu nói bất hủ: “Chặt đầu này ta mọc đầu khác” bác ạ.
    Bọn nhà báo là lũ chỉ bít một mà hông bít hai, chỉ thấy lá mà hông thấy rừng ..., cháu đơn cử chuyện chúng nó mang vụ sập cầu bên Mẽo để so sánh với vụ thập cầu Cần Thơ là thấy lòi đuôi dốt chúng nó, bác nhỉ! Chúng nó bẩu là, người Mẽo vô cảm, không tình thương mến thương như dân mình, không chịu hiến máu tập thể, không quyên góp tiền cứu trợ ..., chúng nó đâu bít rằng dân mình làm thế là vì yêu (nhà) nước chứ đâu phải tình thương mến thương! Nhẽ ra, việc cứu trợ tài chánh khắc phục hậu quả là việc nhà nước, nhưng dân mình yêu nhà nước nên xông xông làm thay. Với cả ngoài tình yêu nhà nước thì dân mình còn có tật thích xỏ nhầm giầy, thích chen chỗ người khác, điển hình như quả bác phó thủ tướng hiến máu ý, bác nhỉ. Làm đến phó thủ tướng vẫn không bỏ được thói lanh chanh của dân đen, bác nhỉ! Mấy xê xê máu ai cho chả đặng mà bác ý cứ làm trò; trong khi người ta cần bác ý làm công việc của một phó thủ tướng thì bác chạy tót vào viện để hiến máu. Thế mà báo chí cũng đưa tin chụp ảnh, rõ dơ, bác nhỉ! Nếu làm phó thủ tướng là để hiến máu thì cho cháu làm còn hơn, bác nhỉ!
    Cháu thiên thối dài dòng quá rồi, thôi, cháu quay về chủ đề chính đây. Cháu thấy bác hơi bị mềm yếu khi tuyên bố, rằng thì là mà: “Tôi sẽ xem xét việc từ chức”. Bác ơi, không lúc nào như lúc này, phẩm chất Đảng viên cộng sản cần phát huy triệt để bác ạ, giữ vững lập trường giai cấp, quán triệt tinh thần kách mạng tiến công, quyết không lùi một bước, bác ạ! Đừng từ chức bác ạ! Bác đừng lung lay dao động vì mấy quả lăng nhăng của dư luận, bác nhé! Bác giữ nguyên ghế lúc này là vì dân vì nước, bác ạ. Đất nước ta đang tiến nhanh tiến mạnh tiến vững chắc lên CNXH, vì thế sẽ còn xây nhiều cầu và sẽ còn sập nhiều cầu, bác ạ! Mà bác lại có kinh nghiệm sập cầu, kinh nghiệm này sẽ giúp cho những quả sập cầu trong tương lai bớt náo loạn, bác nhỉ! Hay ít nhất là bác đọc điếu văn sẽ hay hơn, thống thiết hơn thằng cha nào lên thay bác, cũng là Đảng viên (tất nhiên rùi) mà chưa có kinh nghiệm sập cầu, chưa có kinh nghiệm đọc điếu văn, bác nhỉ!
    Cái bọn đòi bác từ chức đúng nà dở hơi không bít bơi ăn cám nợn, bác nhỉ!
    Nói tóm nại nà, cháu, với tư cách của một công dân mạng thuộc thành phần trí thức cốt cán đã tốt nghiệp tiểu học, yêu cầu bác không từ chức. Bác tại chức trước là có lợi cho dân cho nước, sau là lợi vợ con gia đình, bác ạ! Hơn nữa, bác mà từ chức thì làm sao để sửa sai? Đứa khác nó lên nó lại sai từ đầu thì đến khổ, bác ạ!
    Một nần nữa cháu thiết tha mong bác không từ chức.
    Chúc bác khoẻ để cống hiến nhiều hơn nữa cho xã hội.
    Kính thư
    Cháu
    Chobotot 360 Dá hu.
    © DCVOnline

    Trả lờiXóa
  9. Quyen gop & ban dau gia ao thi dau mua giai 2007 cua doi bong TMN-CSG de ung ho cac nan nhan trong vu sap cau CAN THO.

    Trả lờiXóa
  10. Chỗ nào nghe mùi tiền là cán bộ nhà nước đảng viên chúi mũi vào liền. Bất kể tiền gì, lũ sâu bọ. Lần nầy 2 Bác làm được một việc hữu ích cho nạn dân, đó là đăng được các địa chỉ người bị nạn. Nhờ đó những nhà hão tâm có thể "trao trực tiếp" tiền quà cứu trợ tận tay người bị nạn.Kinh nghiệm chống bọn chính quyền lợi dụng thời cơ ăn chận.Chứ tiền nộp riêng vô cho báo TT đã mấy tỷ đồng, không biết nó chia ra đầu người thế nào, khi thống kê đến hôm nay đã có hơn 5 tới 6 tỉ đồng cứu trợ???. Các vụ tai nạn khác cũng vậy, chẳng hiểu tại sao dân không được nhận.Ít nhất mỗi nạn dân vụ sập cầu nầy phải được trăm triệu trở lên mới coi như đáng tin cậy để đóng góp.Nếu không thì phải xem lại lời kêu gọi cứu trợ từ các báo, đài..

    Trả lờiXóa
  11. trời, đúng wá. Cũng đang tính viết 1 entry về cái vụ quyên góp này nè, khiếp thật!!
    Bởi vậy mấy cha này có khi ngồi ở nhà cầu mong thiên tai càng nhiều càng tốt, nhiều đại nạn để mấy chả tự nhiên có sung rụng hà, hố hố!! Phục mấy ông này ghê!!

    Trả lờiXóa